Солтүстік Қазақстан жағдайында тар жапырақты бөрібұршақтың технологиялық қасиеттерін агротәсілдерге байланысты бағалау
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51452/kazatu.2025.1(124).1814Аннотация
Негізі мен мақсаты. Соңғы жылдары әлем бойынша мал азығында ақуыз тапшылығы байқалып, бұл дәнді-бұршақты дақылдарды ерекше маңызға ие етеді, өйткені олар жасыл массасы мен дәнінде жоғары ақуыз концентрациясын (20-50%) қамтиды. Бөрібұршақ, Қазақстан үшін салыстырмалы түрде жаңа дақыл, өсу жағдайларына талғампаз емес және жоғары өнімділікке ие. Осы зерттеудің мақсаты — Солтүстік Қазақстанның дала аймағында бөрібұршақ сорттарының өнімділігін арттыру және дән сапасын жақсарту үшін оңтайлы агротехникалық шараларды анықтау.
Материалдар мен әдістер. Зерттеу Солтүстік Қазақстан жағдайында егістің әртүрлі мерзімдерінің, себу нормаларының, тұқымның өсу реттегіштері мен праймингтің тұқымның өнімділігі мен сапалық сипаттамаларына әсерін зерттеу үшін далалық тәжірибелерді пайдалана отырып жүргізілді. Ауылшаруашылық техникасының келесі нұсқалары таңдалды: себу мерзімі – 5, 10, 15 мамыр, себу нормалары 0,8; 1,0; 1,2; миллион өнгіш тұқым/га және тұқымдарды өсу реттегіштерімен өңдеу. Әдістеме далалық тәжірибелерді, өнімділік пен сапа көрсеткіштерін есепке алуды, статистикалық әдістер арқылы деректерді талдауды қамтыды.
Нәтижелер. Солтүстік Қазақстанның құрғақ климаты жағдайында ақуыз мен майдың құрамын арттыру үшін оңтайлы болып 5 мамырда себу мерзімі және гектарына 1,0 млн өнгіш тұқым себу нормасы белгіленді. Ақуыздың (868 кг/га) және майдың (315 кг/га) ең жоғары көрсеткіштеріне өсу реттегіштерімен біріктірілген өңдеу арқылы қол жеткізілді Мегамикс Семена мен Фосфор.
Қорытынды. Алынған нәтижелер тар жапырақты бөрібұршақ өсірудің агротехникалық әдістерін одан әрі зерттеу үшін негіз болып табылады және Солтүстік Қазақстанның дала аймағында осы дақылды өсіру бойынша ұсыныстарды әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін, бұл мал азығындағы ақуыз тапшылығы мәселесін шешуге ықпал етеді.
