ПРОТОН-М ЗТ ҚҰЛАУ АУДАНЫНА ІРГЕЛЕС ОРНАЛАСҚАН ШАРУАШЫЛЫҚТАРДАҒЫ СИЫР СҮТІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ ЖӘНЕ ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫ
Ключевые слова:
ЗТ «Протон-М», сүт, сапа, қауіпсіздік, 1,1 диметилгидразин, ветеринариялық санитариялық сараптама, гептил, ракета отыны, мал шаруашылық өнімдері.Аннотация
Мақалада Ұлытау ауданын Қарағанды облысында ЗТ «Протон-М» түскен жерге іргелес жатқан шаруашылықтардағы сиыр сүтінің қауіпсіздігі және тағамдық құндылығының көрсеткіштері бойынша нәтежелер берілген. Зерттеу мәліметтерін талдай келе, берілген сынамаларда сүт сауымының сандық көрсеткіші, сезімдік, тазалық дәрежесі, кластық, бактериалдық ластану
көрсеткіштері бойынша ауытқулар анықталды. Автордың аңықтамалары бойынша қауіпті аймақтан (қыстау: «Тоғызбай»,
«Алменбет», «Жанаділ», «Жарық»,) алынған сүт сынамаларында амин қышқылдарының концентрациясы (4,7%-дан-26%-дейін, 12,2 % амин қышқылын сомасы, алмаспайтын амин қышқылыа алмасатын амин қышқылын қатынасының сомасы 0,89, аминқышқылды скор метионин–68%, фенилаланин– 85,4%-ға үшін төмен болды); витамин құрамының концентрациясы (витамині В1на 21,25%-ға, витамина В2 на 38,6%; витамина В12на 47,3%; В6на 48,4%; витамина Сна 40,3%); макро- микроэлементердің концентрациясы (магний 17,2%-ға; мырыш 22,3%-ға; молибден– 26%-ға; мыс 30%-ға; темір 37,4%-ға,
марганец 35%-ға); қаныққан май қышқылдарының концентрациясы (миристинді 31,2%-ға, пальмитинді 38,5%-ға, стеаринді– 45,2%-ға) айтарлықтай төмендеуі белгіленген. Қауіпті аймақтарға сиырдан алынған сүт көрсеткіштері қауіпсіз аймақпен
салыстырғанда амин қышқылды витаминді, минералды және май қышқылдарының құрамы бойынша төмен болғанын атап өту керек.
