СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНДАҒЫ ДАҚЫЛДАРДЫ ӘРТАРАПТАНДЫРУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН КЕШЕНДІ БАҒАЛАУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51452/kazatu.2025.3(127).2028Аннотация
Қазақстан Республикасының Агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2021–2030 жылдарға арналған тұжырымдамасы шешуге бағытталған негізгі проблемалардың бірі – өсімдік шаруашылығы саласын әртараптандырудың баяу қарқыны. Еліміздің негізгі астықты аймақтарында бір дақылды өсіру мәдениеті басым. Мал азығын өндіруді дамытуға жеткіліксіз көңіл бөлінуде. Сонымен қатар, қайта өңдеу кәсіпорындарының жүктемесін арттыру, бәсекеге қабілетті өнім экспортының көлемін ұлғайту, мал шаруашылығы саласының жемшөп базасын кеңейту үшін нақты әртараптандыру қарқынын жеделдету қажет, бұл бір дақылды өсіру мәдениеттердің, суды көп қажет ететін дақылдардың (күріш, мақта) алқаптарын оңтайландыруды (қысқартуды) және балама дақылдарды, жоғары тиімді дақылдарды кеңейтуді көздейді. дәнді дақылдар, бұршақ дақылдар, көкөністер мен бақша дақылдары, жем-шөп және т.б., бұл олардың өндірісін арттыруға ықпал етеді.
Өндірісті әртараптандыру жер пайдаланушылар арасында түсіндіру жұмыстарын күшейту, жер заңнамасы талаптарының орындалуына бақылауды күшейту арқылы қамтамасыз етіледі және жоғары тиімді, сұранысқа ие дақылдар өндірісін ұлғайтуды қамтамасыз етеді, бұл да импортты алмастыруға және ішкі нарықты қанықтыруға бағытталатын болады. Осылайша, облыс әкімдіктері, Ұлттық агроөнеркәсіптік ғылыми-білім беру орталығы және Ауыл шаруашылығы министрлігі арасында ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс алқаптарын әртараптандыру бойынша меморандумдар жасалады, онда негізгі ауыл шаруашылығы дақылдары, оның ішінде: майлы дақылдар (күнбағыс, соя, мақсары, мақсары) егіс алқаптары бойынша нақты көрсеткіштер көзделеді. т.б.), бұршақ дақылдары (жүгері, бұршақ және т.б.), жемшөп және басқа да дақылдар [1].
Мақалада әртараптандыру деңгейінің тиімділігіне, өзектілігіне, ағымдағы жай-күйіне, сондай-ақ Солтүстік Қазақстан облысының аудандарындағы егіс алқаптары құрылымының динамикасына баға берілген, ұқсас топырақ-климат жағдайында әртараптандыру тиімділігінің әлемдік тәжірибесіне баға берілген, жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстары негізінде өнім өндіру бойынша ұсыныстар, іргелі және озық шаруашылықтардың тәжірибесі берілген.
