Мақалаларды ретракциялау тәртібі
НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР
- «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің ғылым жаршысы» ғылыми журналдарынан (бұдан әрі-Журнал) жарияланған мақалаларды ретракциялау (кері қайтарып алу) тәртібі Жариялау этикасы жөніндегі комитет/Committee on Publication Ethics-COPE және басқа шетелдік, ресейлік кәсіби ұйымдар басшылықтарының, ұсынымдарының және стандарттарының ережелеріне негізделеді https://publicationethics.org/retraction-guidelines.
- Ретракция жарияланған ақпаратты түзету және оқырмандарға өз қорытындылары мен жұмыс нәтижелерінде сенуге болмайтын елеулі кемшіліктері немесе қате деректері бар басылымдар туралы ескерту механизмі. Деректердің дұрыс еместігі адал адасудың немесе саналы бұзушылықтардың нәтижесі болуы мүмкін.
- Ретракция кезінде мақала журналдан, журнал сайтынан немесе библиографиялық мәліметтер базасынан жойылмайды. Мақала осы ресурстардың барлығында оның орналасқан жерін анықтайтын (doi) сандық нысан идентификаторы сақтаулы түрінде ескертумен қалады. Сайтта және журналда қалған мәтін қоғамдастықтың белгілі бір бөлігіне немесе ғылымға зиян тигізуі мүмкін төтенше жағдайларда ғана мақаланы журнал сайтынан алуға болады.
- Егер мақаланың кішкене бөлігі ғана (мысалы, бірнеше сөйлемдер) плагиат болса, онда COPE нұсқаулықтарына сәйкес мақаланы түзету (мақаланы қайтарып алмай түзету) мүмкін.
- Ретракция бұзушылықтары анықталған мақаланың жарияланғанының ескіру мерзіміне байланысты емес.
- Мақала ретракцияланған жағдайда, көрсетілген қызметтер үшін авторлардан ақшалай алған қаражат баспамен қайтарылмайды.
РЕТРАКЦИЯЛАУ НЕГІЗДЕРІ:
- жарияланған мақалада мәтінді дұрыс емес және/немесе ресімдемей иелену (плагиат);
- мақаланың бірнеше басылымдарда қайталануы;
- басқа басылымдарда жарияланған зерттеу нәтижелері мен мәтіннің үлкен көлемімен қайталануымен өзіне-өзі плагиат жасалынуы;
- бұрмаланудың немесе ойдан шығарудың анықталуы (мысалы, эксперименттік деректердің бұрмалануы);
- басылымда оның ғылыми құндылығына күмән келтіретін елеулі қателерді (мысалы, зерттеу нәтижелерін дұрыс түсіндірмеу) табылуы;
- авторлардың дұрыс емес құрамы (автор болуға лайықты адам қосылмаған; авторлық критерийлерге сәйкес келмейтін адамдар кіргізілуі);
- жасырын мүдделер қақтығысы.
РЕТРАКЦИЯНЫ БАСТАУ
- Мақаланы ретракциялау автордың(лардың) немесе басқа да бастамашыл тұлғалардың анықталған бұзушылықтар туралы Журналдың редакцияға ресми өтініші бойынша жүзеге асырылады, сондай-ақ редакцияның бастамасы бойынша орын алуы мүмкін. Анонимді мәлімдемелер ретракция процесін бастауға негіз бола алмайды.
- Егер автор/авторлық топ мақаланы қайтарып алуды қажет деп санаса, олар шешімінің себебін дәлелді түрде түсіндіріп, Журналдың редакциясына жүгінуі керек.
- Егер Журналдың редакциясына басқа тұлғалардан сұрау түссе немесе редакция өзінің сараптамасы немесе редакцияға келіп түскен ақпарат негізінде мақаланы ретракциялау туралы шешім қабылдаса, редакция авторларға немесе авторлар жұмыс істейтін ұйымға жүгініп, белгілі бір түсініктемелер алғаннан кейін тергеу жүргізеді, мақаланы ретракциялау, оны түзету немесе ретракциядан бас тарту туралы шешім қабылдайды/өтініш берушіге және авторларға қабылданған шешім туралы ақпарат жіберу арқылы түзетулер енгізеді.
Шешім туралы авторларды/авторлар ұжымын хабарлау және ретракциялауға келісім алу маңызды.
Егер автор/авторлық ұжым бұзушылықтар анық және журналдың беделіне нұқсан келтіретін жағдайда редакцияның сұранысына елемесе, редакция авторлардың келісімінсіз мақаланы кері қайтарып алуға құқылы.
Авторлар міндетті түрде мақаланың ретракциясын негіздейтін тұжырымдамамен танысуы керек. Ақпаратты автор/авторлар жұмыс істейтін ұйымға қабылданған шешім туралы хабарлама жіберуге болады.
Бұдан әрі редакция осы Тәртіпке сәйкес ретракция рәсімін дербес түрінде жүзеге асырады.
МАҚАЛАНЫ РЕТРАКЦИЯЛАУ ПРОЦЕДУРАСЫ
- Мақаланы ретракциялау рәсімі тергеу жүргізілгеннен кейін және бас/ғылыми редакторлар мен журналдың редакциялық алқасы алынған тергеу нәтижелері негізінде шешім қабылдағаннан кейін жүзеге асырылады. Тергеу жүргізу үшін журналдың бас редакторымен редакциялық алқа немесе шақырылған сыртқы мамандар қатарынан нақты сарапшылар тағайындалуы мүмкін.
- Мақаланы ретракциялау туралы шешім қабылдау редакциялық алқа отырысының хаттамасымен рәсімделеді. Хаттама: отырысты өткізу күнін; отырысқа қатысқан және шешім қабылдаған редакциялық алқа мүшелерінің құрамын; сараптама нәтижелерінің сипаттамасын; шешімнің негіздемесін; кері ретракцияланған мақала туралы шығыс деректерін; ретракция бастамашысы туралы мәліметтерді қамтиды.
Ретракцияланған мақала туралы мәліметтер мыналарды қамтиды (хаттамаға немесе оның қосымшаларына енгізілуі мүмкін): автордың(лардың) аты-жөні, мақаланың атауы, басылымның атауы, басылымның нөмірі, беттері, DOI, кері қайтарылып алынған мақаланың тақырыбы (ауыл шаруашылығы, техникалық ғылымдар және т.б.), мақаланы кері қайтарып алу бастамашысы, мақаланы кері қайтарып алу үшін негіз, күні шешім қабылдау.
- Мақаланың ретракциясы туралы мәліметтер журналдың шешім қабылданған күнінен кейінгі ең жақын шығарылымына орналастырылады. Мәліметтер мақала туралы толық ақпаратты, оның ретракциялануының негіздемесін қамтиды. Егер мақала бойынша түзету туралы шешім қабылданса, ретракцияны қоспағанда, бұл мәліметтерде журналдың жақын басылымында жарияланады (жарияланымға өзгерістер енгізу).
- Журналдың сайтында мақала жарияланған басылымның мазмұнында және мақаланың HTML форматындағы метадеректерінде ретракция туралы ақпарат, ретракцияның себебі туралы ақпарат орналастырылады. Мақаланың электрондық нұсқасына ҚАЙТАРЫП АЛЫНДЫ/ОТОЗВАНА/RETRACTED деген жазу және ретракциялаған күні жазылады.
- Ретракция күні көрсетілген хаттамадан қысқаша үзінді журналдың сайтында орналастырылады, оған барлық ретракцияланған мақалалар туралы ақпарат енгізіледі.
- Журналдағы мақаланы ретракциялау рәсімі аяқталғаннан кейін ретракция туралы ақпарат Журнал индекстелетін немесе орналастырылатын барлық ұлттық және шетелдік ақпараттық ресурстарға жіберіледі.