НОҚАТ ГЕНОТИПТЕРІНІҢ САҢЫРАУҚҰЛАҚ АУРУЛАРЫНА ТӨЗІМДІЛІГІ

Аннотация

Саңырауқұлақ ауруы бүкіл әлемде ноқаттың (Cicer arietinum L.) маңызды және кең таралған ауруы болып табылады. Ауру әсіресе салқын және ылғалды ауа-райында тез таралады. Өсімдік егесінің төзімділігін таңдау бұл аурумен күресудің тиімді құралы болып табылады. Бұл мақалада төзімділік көздерін, генетика мен төзімділікке іріктеу және патогендік популяциялар арасындағы генетикалық вариацияны анықтауда қол жеткізілген жетістіктерді қорытындылауға тырысты. Климаттың жылынуға қарай өзгеруінің ағымдағы тенденциялары ауыл шаруашылығы өндірісіне құрғақшылыққа төзімділігі жоғары жаңа дақылдарды енгізуді талап етеді. Ноқат – дүние жүзіндегі егістік көлемі 12,5 миллион гектардан асатын дақыл. Бұл мақалада ноқаттың саңырауқұлақ ауруларына қарсы 87 сорты мен линиясының фитопатологиялық мониторингі және иммунологиялық бағалау нәтижелері берілген. Табиғи және жасанды жұқпалы фон бойынша зерттелген барлық 86 генотиптен аскохитоз мен фузариозға төзімділігі үшін ноқаттың 17 үлгілері мен линиялары таңдалды: Икарда 1, К 2197, Краснокутский 36, Заволжский, Сфера, Вектор, К 118, Ф281 10-159C , Flip93-93C, Flip 82-150C, Flip 10-206C, Flip 03-34/1, Flip 12-22, Flip 00-21, Flip 97-126, Flip 98-30. Зерттеу нәтижелері бойынша тұқымдық салмағы 15-тен 16г-ға дейінгі өсімдіктерден алынған ноқаттың жоғары өнімді үлгілері анықталды – бұлар (к151-16,2г; k118-15,2г; k2814-15,4г; Flip98-73-16,4г) ;k2956 Образцов Чифлик 1 - 15,2 г; Flip 02-70- 16,0 г).