СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ДӘЛ ЕГІНШІЛІК ЖҮЙЕСІНДЕ ЖАҢА ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС МӘДЕНИЕТТІ ПАЙДАЛАНУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.47100/herald.v1i2.5Ключевые слова:
мәдениет, сұрып, көктемгі тритикале, өнімділік, егіс алқаптарының құрылымы, дәл егіншілік жүйесі, нан-тоқаш және кондитерлік өнімдер, диеталық, емдік және емдеу-алдын алу мақсатындағы азық-түлік.Аннотация
Солтүстік Қазақстан облысының дәл егіншілік үшін технологияларды әзірлеу ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру саласында әртараптандыруды
жүргізуді талап етеді. Осы облыс шаруашылықтарының егіс алқаптарының құрылымына ең төменгі еңбек және материалдық шығындар кезінде жоғары өнім алуды қамтамасыз ете отырып, өзінің өнімділік әлеуетін іске асыруға қабілетті жаңа жоғары өнімді және пластикалық дақылдарды қосу қажет. Қазіргі уақытта Солтүстік Қазақстан облысының өндірістік егістіктерінде бидай, арпа, сұлы секілді дәнді дақылдарды өсірудің ассортименті өте шектеулі. Облыстың ауыл шаруашылығы өндірісі астық пен жемшөп өндірісін тұрақтандыру үшін егіс алқаптарының құрылымын қайта бағалауды
қажет етеді. Дәл егіншілік жүйесінде бұл мәселені өндіріске жаңа ауыл шаруашылығы дақылдарын енгізу жолымен шешу мүмкін болады. Бұл тұрғыда көктемгі тритикале мәдениеті үлкен қызығушылық тудырады.
Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде Солтүстік Қазақстан облысының топырақ-климаттық жағдайларында көктемгі тритикале сұрыптары өнімділігі бойынша жаздық жұмсақ бидай сұрыптарынан едәуір асып түсетінін көрсетті. Сұрыптарды өңдеу кезінде өсу стимуляторларымен көктемгі тритикале өнімділіктің жоғарылауына оң үрдіс байқалатыны анықталды. Зерттеу барысында көктемгі тритикале сұрыпын сабақтар мен қоңыр датқа жоғары төзімділікті көрсетті. Жемдік мақсаттарға пайдаланудан басқа, көктемгі тритикале мәдениеті нан пісіру өнеркәсібі үшін үлкен қызығушылық тудырады. Осыған байланысты көктемгі тритикале дәстүрлі дәнді дақылдармен қатар Қазақстан Республикасының азық-түлік және жемшөп мәселелерін шешуге ойдағыдай қатыса алады.
