Қапшағай суқоймасындағы көксеркенің (Sander lucioperca) морфобиологиялық сипаттамасы және қазіргі кездегі жағдайы
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51452/kazatu.2025.2(125).1886Ключевые слова:
pike-perch; morphobiological indicators; spatial distribution; abundance; age composition.Аннотация
Алғышарттар мен мақсат. Мақалада Қапшағай суқоймасында тіршілік ететін көксерке популяциясының биологиялық көрсеткіштері, морфологиялық талдауы, абсолютті жеке тұқымдылығы (бұдан әрі - АЖТ), жастық құрамы мен кездесу жиілігі, ауланған ау көздеріне қатысты пайыздық көрсеткіштері, суқойма бойынша кеңістікте таралуы берілген.
Материалдар мен әдістер. Мәліметтер Қапшағай суқоймасында жиналды және өңдеу жұмыстары «Балық шаруашылығы ғылыми-зерттеу орталығы» ЖШС ихтиология зертханасына жүргізілді. Морфологиялық талдауы Алакөл көліндегі көксеркемен салыстырмалы түрде, ал ұқсастығы кластерлік анализ негізінде жүргізілді.
Нәтижелер. Алынған мәліметтерге сүйенсек, аулауда 2 және 4 жас аралығындағы көксерке дарақтарының басым екенін көрсетеді (79,0%), аулау көрсеткіші бойынша көксеркенің ау көзі 30-40 мм ауға ең көп ауланғанын (50,8%) байқауға болады. Көксеркелердің кеңістікте таралуы бойынша алынған нәтижелер көрсеткендей, олар суқоймаға кеңінен таралған. Абсолютті жеке тұқымдылығының мәліметтері жасына қарай тұқымдылығы артатынын көрсетеді, 2024 ж. зерттеу кезінде көксеркенің АЖТ 309,0 мыңнан 801,3 мыңға дейін жеткен.
Қорытынды. Жүргізілген зерттеулер нәтижесінде Қапшағай су қоймасындағы көксерке популяциясының жағдайы қанағаттанарлық екені анықталды. Ауланған көксеркелердің жастық құрамы 1-ден 11 жасқа дейiн болды, оның iшiнде 2-ден 4 жасқа дейiнгi жастағы дарақтар басым (79,0%), ал аулауда ересек дарақтардың үлесi аз, шамамен 0,2-9,2%. Фултон бойынша қоңдылық коэффициенті 0,83-2,73 аралығында болды. Балықтардың жасынның ұлғайғанына қарай абсолюттiк жеке тұқымдылығы артады. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес көктемгі, жазғы және күзгі кезеңдерде көксерке Қапшағай суқоймасы бойынша кеңінен таралған, бұл су айдынның көксеркенің өсуі мен дамуы үшін қолайлы екенін көрсетеді.
