ТҰЙЫҚ ЖҮЙЕЛІ ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ ЖҮЙЕСІНДЕ ЕУРОПАЛЫҚ КӨКСЕРКЕ LUCIOPERCA (L.) ӨСІРУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51452/kazatu.2023.3(118).1511Ключевые слова:
еуропалық көксерке; тұйық жүйелі қондырғылар; аквамәдениет; гидрохимия.Аннотация
Соңғы онжылдықтарда аквамәдениет азық-түлік өндірісінің ең қарқынды дамып келе жатқан бағыттарының біріне айналды және көптеген елдердің экономикалық дамуында үлкен рөл атқарды [1].
Қазақстан Республикасында еуропалық көксерке (Sander lucioperca, L.) үлкен коммерциялық маңызға ие және экспортталатын негізгі балық түрлерінің бірі ретінде қарастырылады.
Көксерке тұйық жүйелі қондырғылары (бұдан әрі -ТЖҚ) жағдайында өсіру соңғы уақытқа дейін біздің елде жүргізілмеген.
Балық өсірудің қолданылатын индустриялық әдістері негізінен шабақтарды алуға бағытталған [2, 3, 4]. ТЖҚ - арқылы жөндеу-аналық тобын өсіру мәселелерін қарастыратын кейбір ғылыми зерттеулер бар [5].
Біздің еліміздің табиғат пайдаланушылары мен балық өсірушілері көксеркені өзендерде, су қоймаларында және теңіздердің тұзсыздандырылған
учаскелерінде өмір сүруге бейімделген табиғи су айдындарында тұратын балық өсіру объектісі деп санайды. Осыған байланысты көксеркенің негізгі балық аулауы табиғи су айдындарында жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасында балық өсірудің және жалпы аквамәдениетті дамытудың қазіргі заманғы көзқарасы инновациялық технологиялық процестерді пайдалана отырып, балық өсіруде мүлдем жаңа тәсілдер қажет екендігіне келіп тіреледі. Совет үкметі кезеңінен кейінгі кезеңде балық өсіруші ғалымдар [6,7] тоғандарда көксерке өсірудің биотехникасын әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізді.
Ғылыми зерттеулердің жаңалығы еуропалық көксеркенің (Sander lucioperca, L.) жаңа өнеркәсіптік балық өсіру объектісінің биологиясы мен бейімделуін жан-жақты зерттеу болды. Еуропалық көксеркенің (Sander lucioperca (L.)) су ортасының экстремалды факторларына бейімделу мүмкіндіктері анықталды: суда еріген оттегінің жетіспеушілігі, иондардың жоғары және төмен концентрациясы (рН), минералдардың жоғары концентрациясы.
Зерттеудің негізгі мақсаты- тұйық жүйелі қондырғылары жүйелерінде еуропалық көксеркені (Sander lucioperca (L.)) күтіп ұстау және молықтыру технологиялық процестерін пысықтау.
Зерттеудің міндеттері ТЖҚ-дағы судың температуралық және гидрохимиялық режимін бақылау және көксерке өсіру кезінде сондай-ақ көксерке өсу қарқынын зерттеу болды. Ғылыми зерттеулердің нәтижелері ТЖҚ-да көксерке бассейндік ұстау технологияларын қолданатын балық өсіру шаруашылықтарына ұсынылатын болады. Зерттеу нәтижелері бойынша ТЖҚ-да еуропалық көксерке (Sander lucioperca (L.)) өсірудің технологиялық әдістері айқындалатын болады
