ТАБИҒИ ГУМИНДИК ЗАТТАРМЕН КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫН СІҢІРУ АРҚЫЛЫ ОРГАНОМИНЕРАЛДЫ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ АЛУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.51452/kazatu.2023.3(118).1469Ключевые слова:
тыңайтқыш; сіңіру; калий гуматы; аммоний гуматы; СО2 пайдалану.Аннотация
Көмірқышқыл газы (СО2), метан (CH4) және т.б. парниктік газдар шығарындыларының артуына байланысты жаһандық жылыну адамзат үшін күрделі экологиялық проблема ретінде танылды. Бүгінгі таңда көмірсутектерді жаппай өндіру және тұтыну атмосфераға көмірқышқыл газының үлкен шығарындыларына әкеледі. Адамның қазба отындарынан алынатын энергияны тұтыну көрсеткіші болып табылатын оның концентрациясы қарқынды өсуде. Өсімдіктер мен су объектілерінің СО2-н табиғи пайдалануы бұдан былай мұндай көлемдерді көтере алмайды. Қазіргі уақытта СО2 жыл сайынғы өсімі 3200-3600 млн тоннаны құрайды. Климаттың өзгеруі жөніндегі үкіметаралық топтың (IPCC) есептеулеріне сәйкес, егер CO2 шығарындылары осы қарқынмен өсе берсе, онда 21 ғасырдың аяғында Жердегі орташа жылдық температура 1,5–4,5 °C артады. Бұл онжылдықта температураның 0,3°С жоғарылауын білдіреді, бұл табиғи экожүйелердің бейімделу деңгейінен үш есе жоғары. Сондықтан көмірқышқыл газын тиімді пайдалану әлемдік ғылыми қауымдастықтың өзекті ғылыми және экологиялық міндеті болып табылады.
Бұл мақалада СО2-ны ұстау үшін гуминді заттарды (калий және аммоний) пайдалану бойынша зерттеулер сипатталған. ГЗ ерітінділерінің СО2 сіңіру жылдамдығы мен максималды сіңіру қабілетін бағалау үшін зертханалық сынақтар жүргізілді. Сіңіру қабілеті 30% МЭА эталондық ерітіндісінен 10 есе төмен екендігі көрсетілген. Дегенмен, 30% АГ ерітіндісінің СО2 жұту жылдамдығы 30% МЭА-ға жақын. Дегенмен, аминдерден айырмашылығы, ГЗ ерітінділерін СО2 сіңіргеннен кейін тыңайтқыш ретінде пайдалануға болады. Бұл СО2-ны ұстауды және пайдалануды қамтамасыз етеді.
